Sinh thời Bác Hồ đã khẳng định: “Có anh hùng là vì có tập thể anh hùng. Có tập thể anh hùng là vì có nhân dân anh hùng, dân tộc anh hùng, Đảng anh hùng”. Sự thật đã chứng minh trong các giai đoạn lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam luôn sản sinh ra những người con mang dòng máu anh hùng, có tinh thần yêu nước thương nòi, vượt khó vươn lên, tích cực học hỏi, cùng tư duy sáng tạo, khi Tổ quốc cần, tất cả họ sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, cho dù vàng muôn bạc lượng, ở thời đại Hồ Chí Minh, có một kỹ sư Phạm Quang Lễ là người như thế.

Nội dung sách có nhiều bài viết như: Quê hương - gia đình và tuổi thơ Phạm Quang Lễ; Từ Mỹ Tho đến Sài Gòn hun đúc hoài bão lớn; Làm việc ở Mỹ Tho, chờ cơ hội du học; Rời bến cảng Sài Gòn. Hai năm đầu ở Paris; Làm việc ở Pháp và Đức thời bình và thời chiến; Chào đón Bác Hồ thăm Pháp. Paris mùa thu 1946; Tạm biệt Paris theo Bác Hồ trở về Tổ Quốc; Bác Hồ giao trọng trách và đặt tên Trần Đại Nghĩa; Chỉ đạo nghiên cứu, chế tạo vũ khí chống thực dân Pháp; Tăng cường nhân lực kỹ thuật chế tạo SKZ và vũ khí hạng nặng; Xây dựng Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước; Xây dựng Viện Khoa học Việt Nam; Nhà nước vinh danh Anh hùng… Quyển sách sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu về cuộc đời của Giáo sư – Viện sĩ Trần Đại Nghĩa.

GS.Trần Đại nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, sinh ngày 13/9/1913, tại xã Chánh Hiệp, huyện Tam Bình, nay là xã Hòa Hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Ông là con của một gia đình nhà giáo giàu tinh thần yêu nước, lòng nhân ái. Từ nhỏ, cậu bé Lễ đã rất hiếu học, có tư chất thông minh, có nghị lực, ham học hỏi. Phạm Quang Lễ luôn đứng hạng ưu trong các kỳ thi của các trường, đứng đầu hai kỳ thi tú tài bản xứ và tú tài Tây. Khi được học bổng sang Pháp học, Phạm Quang Lễ quyết tâm lấy được 6 bằng đại học và chứng chỉ của các trường đại học danh tiếng của Pháp. Cũng trong thời gian đó, Phạm Quang Lễ đã tự tìm tòi nghiên cứu về ngành chế tạo vũ khí. Sau này về nước, ông đã sáng tạo, sáng chế được những vũ khí rất có ý nghĩa đối với thực tiễn Cách mạng Việt Nam.

Với lòng yêu nước thiết tha, ông đã từ bỏ cuộc sống ở Pa-ri (Pháp) theo Hồ Chủ tịch về nước. Năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên Trần Đại Nghĩa cho Phạm Quang Lễ với tên gọi  hàm chứa ý nghĩa hết sức thâm thúy "Nghĩa lớn gọi về với nước non"..

Ông từng là Cục trưởng Cục Quân giới, Cục trưởng Cục Pháo binh, Qân đội nhân dân Việt Nam. Trong Lời nói đầu của sách, NXB Trẻ đã trân trọng giới thiệu “Giáo sư Trần Đại Nghĩa là cha đẻ của những vũ khí hiện đại từ ngày đầu kháng chiến, được chế tạo trong điều kiện thời chiến hết sức khó khăn, thiếu thốn của chiến khu Việt Bắc, kịp thời cung cấp cho quân đội ta đánh thắng quân xâm lược. Đó thực sự là câu chuyện huyền thoại của cuộc kháng chiến thần thánh của nhân dân ta chống thực dân Pháp xâm lược và Trần Đại Nghĩa trở thành một huyền thoại”

Từ những năm 1950 cho đến cuối đời, nhà khoa học Trần Đại Nghĩa được Đảng và Nhà nước tin tưởng giao nhiều trọng trách trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: Cục trưởng Cục Quân giới, Cục trưởng Cục Pháo binh, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Kiến thiết Cơ bản Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp nặng, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Hiệu trưởng đầu tiên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khóa II, III.  

Dù hoạt động trong nhiều lĩnh vực, với các cương vị, chức vụ công tác khác nhau, ở bất cứ đâu và trong bất cứ hoàn cảnh nào, Thiếu tướng, Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa luôn hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ được giao. Cuộc đời hoạt động và cống hiến của đồng chí đã nêu một tấm gương sáng về nghị lực, nhân cách, sự cống hiến hết mình trong lao động, nghiên cứu khoa học. Với những cống hiến to lớn đối với nhân dân, với đất nước, Thiếu tướng, Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa đã được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh và Danh hiệu Anh hùng Lao động tại Đại hội Chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc lần thứ nhất năm 1952.

Năm 1966, đồng chí được bầu làm Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Năm 1996, đồng chí được Nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 về Cụm công trình nghiên cứu và chỉ đạo kỹ thuật chế tạo vũ khí trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1945 - 1954.

Có thể nói, những bài viết trong cuốn sách là những dòng tâm huyết của tác giả, đã cung cấp khá toàn diện cho người đọc về chân dung một nhà khoa học Phạm Quang Lễ - Trần Đại Nghĩa tài năng, đức độ, nêu cao tấm gương về học tập, hoạt động cách mạng và những đóng góp xuất sắc của ông với quê hương và cách mạng Việt Nam, tôn vinh phẩm chất cách mạng, tấm gương của nhà trí thức lớn đã sớm giác ngộ và cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cách mạng. Qua đó, khơi dậy lòng tự hào về quê hương đất nước, góp phần giáo dục thế hệ trẻ hôm nay trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày nay./

Trân trọng giới thiệu, mời quý vị và các bạn cùng tìm đọc!