Quyển sách “Các thầy giáo Việt Nam xưa” do Phạm Khang biên soạn, được nhà xuất bản Thanh Niên ấn hành. Đọc sách, bạn đọc sẽ biết về quê quán, hoàn cảnh xuất thân, con đường sự nghiệp và quá trình dạy học của các thầy. Đặc biệt bằng lối dẫn dắt kể chuyện hấp dẫn cùng những ngôn từ dễ hiểu, gần gũi, quyển sách sẽ đưa bạn đọc ngược dòng thời gian, hòa vào lịch sử để tìm hiểu về những người thầy giáo xưa - những bậc “tôn sư” ưu tú, đại diện cho tài năng, đức độ, kiến thức uyên bác nổi tiếng nhất trong lịch sử giáo dục Việt Nam, hết lòng tận tâm đào tạo ra những người học trò đi từ những bước chập chững đầu tiên đến đỉnh vinh quang.
Trải dài trên 191 trang sách là 23 tấm gương nhà giáo nổi tiếng, lưu danh trong lịch sử giáo dục Việt Nam như: Lê Văn Hưu, Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đoàn Thị Điểm, Lê Quý Đôn, Nguyễn Khuyến, Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Đình Chiểu, Phan Bội Châu,…
Thầy giáo Chu Văn An (1292-1370), người thầy mà cả nước đều biết và được nhân dân tôn là người thầy chuẩn mực của muôn đời. Ông là một trong những nhà giáo ưu tú nhất trong lịch sử dân tộc đã dành cả cuộc đời cho sự nghiệp dạy học, với triết lý giáo dục nhân văn, không phân biệt giàu nghèo, học đi đôi với thực hành. Vua Trần Minh Tông đã mời đến dạy tại Quốc Tử Giám và làm thầy riêng cho thái tử Trần Vượng, tức vua Trần Hiến Tông sau này. Học trò của ông có nhiều người hiển đạt như Phạm Sư Mạnh, Cao Bá Quát.
Hay nhà giáo Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585) còn được biết đến với cái tên quen thuộc là Trạng Trình, không chỉ nổi danh nhờ tài học sâu hiểu rộng, tầm nhìn chiến lược, nhà văn hóa lớn của dân tộc mà còn được người đời tôn kính vì những lời sấm truyền, tiên tri vô cùng chính xác. Và ông còn nổi tiếng về đạo đức thanh cao, trong sạch, xem thường vinh hoa phú quý. Dưới thời vua Mạc Đăng Doanh, ông đỗ Trạng nguyên và quyết định phò vua, giúp nước. Nhiều học trò danh tiếng của ông đỗ đạt cao như: Phùng Khắc Khoan, Nguyễn Dữ, Lương Hữu Khánh,...
Thầy Lê Quý Đôn (1726-1784) không chỉ là nhà bác học lớn của Việt Nam mà còn là một trong những người thầy xuất sắc ở nước ta vào thế kỷ XVIII. Với kiến thức uyên thâm, tài trí hơn người, ông đã để lại cho hậu thế nhiều bộ sách có giá trị ở nhiều thể loại khác nhau như lịch sử, địa lý, thơ văn,… đáng chú ý là: Đại Việt thông sử, Quốc sử tục biên, Vân đài loại ngữ, Quế đường thi tập,... Ngoài ra, ông còn là một nhà Nho, nhà giáo dục tài năng và đức độ. Tên của ông được dùng để đặt tên cho rất nhiều ngôi trường tại Việt Nam.
Có thể nói, những người thầy trong lịch sử Việt Nam đã hội tụ cả ba yếu tố: tâm, tầm và trí. Là tấm gương sáng ngời luôn được người đời kính trọng noi theo và mãi lưu danh trong lịch sử giáo dục Việt Nam.
Sách hiện đang được phục vụ tại Thư viện thành phố. Trân trọng giới thiệu mời quý bạn đọc cùng tìm đọc./